23 Ocak 2014 Perşembe

kimdir bu levantenler


İzmir'in levanten dönemine hayranım demiştim ya, o zaman öncelikle Levantenlerin kim olduğunu anlatayım dedim.

Levanten, kısaca doğuda yaşayan Avrupalılara verilen isim olmakta. Fransa'ya verilen ilk kapitülasyonlarla Osmanlı İmparatorluğunda faaliyet gösteren Fransız tüccarların fazla olmasının getirdiği alışkanlıkla başka ülkelerden gelen Avrupalılara da Frank (Fransız) sözcüğünden gelen Frenk adı verilir. Levantenlerin yaşadığı bölgelere Frenk mahallesi denilir. İzmir'de özellikle Punta'da (Alsancak) yer seçmişlerdir. Ama tabi ki bunun dışında Karşıya'ka, Buca ve Bornova'da da Levanten aileler yer seçmiştir.

Farklı ülkelerden gelen ve artık bir İzmirli olan  Levantenler, farklı ülkelerden olsalar bile kendi aralarında yaptıkları evliliklerle yeni kuşakların daha da kaynaşmasını sağlamışlardır. Levantenleri İzmir'de ağırlıklı bir nüfusa sahip olan Rumlar ve Ermenilerle karıştırmamak gerekir.

İzmir'de Türk nüfusunun hiç bir zaman ağırlıklı olmaması, Levantenler ile özellikle Rumların ve Ermenilerin sayısının çok fazla olması nedeniyle İzmir'de farklı bir kültür mozaiği oluşmuş ve Anadolunun genelinden farklı bir sosyal yapıya sahip olmuştur. Artık demografik yapı farklı olmasına rağmen kentimiz bu ruhunu kaybetmemiştir ancak bu nedenle en küçük bir konuda bile nedense aşağılama unsuruyuş gibi Gevur İzmir olarak adlandırılmasına neden olmuştur.

O dönemlerde kentin merkezi sayılan Alsancak bölgesinde Levantenler, Mithatpaşa ve Konak civarında Rumlar ve Yahudiler, Basmane civarında da Ermeniler ağırlıklı olarak yer almaktaydı. Türkler ise genellikle Kadifekale civarında bulunmaktaydı. 

1922 yılındaki büyük yangın sırasında Levanten hayatına dair neredeyse her şey yok olmuştur. Alsancak'ta kalan tek tük yapılar ise Cumhuriyet döneminde ranta yenik düşmüş, yıkılarak yerlerine duvar niteliğinde birbirinden çirkin beton apartmanlar dikilmiştir. Bunun haricinde Karşıyaka, Bornova ve Buca'da da o dönem sivil mimarisinin güzel örnekleri günümüze kadar gelebilmiştir.

Bundan sonraki yazılarımda sizlere bir tarih yolculuğu yaptırmaya çalışacağım arkadaşlar. İzmirimiz eskiden nasılmış hep beraber göreceğiz.



Yukarıdaki fotoğrafta Kordon'da yaşayan bir Levanten ailesini görmekteyiz.



12 yorum:

Lezzet Senfonisi dedi ki...

Nasılda hayran olunası bir dönemmiş, duruşlara bakarmısın ne kadar asil ve kendinden emin. Mimari ise bir o kadar Avrupalı. Ellerine sağlık canım, o yılları seyreyleyeceğim zevkle..
Sevgiler.

Depresif Ayu dedi ki...

Çok hoş değil mi Öznurcum. İnsanlar da yapılar da ne kadar zarif. Keşke o dönemleri görebilseydim.

Kizlierkeklikedili dedi ki...

Ah ah, şimdiden çok sevdim bu bloğu, bol bol keyifli ve bilgili paylaşımlar bekliyoruz :)

Depresif Ayu dedi ki...

Aman çok teşekkür ediyorum efenim. Beğeninize layık olacağım inşallah ;)

Dostbahcesindenlezzetler dedi ki...

Geldim ziyaretimi edeyimdedim..ahh ne guzel resimler onlar oyle Izmirli olasim geldi:)) hayirli ugurlu olsun Ayucum..sevdim blogunu..

Depresif Ayu dedi ki...

Emelcim çok teşekkür ederim. Benim de pek bi kanım ısındı bu bloğa hehee :))

Başak dedi ki...

Biz Türkler medeniyeti çok geç yakalamış. Atatürk olmasıydı vay halimize..
Onlar resimdeki görünümleriyle ne kadar modernler..İyi ki gelmişler, birazı da buralara yerleşseymiş keşke..

Depresif Ayu dedi ki...

Çok doğru tespitler arkadaşım. Ama ne dicem, Antalyalılar seni duysa bi köşede kıstırıp dövecekler benden söylemesi hehee :))))

Heyyfi dedi ki...

Canım, çok güzel bir yazı olmuş. Ne iyi ettin de bu sayfayı açtın. Devamını bekliyoruz.
Sizi seviyoruz İzmiiirrr !!!! :)

Depresif Ayu dedi ki...

Çok teşekkür ediyorum arkadaşım, ben de severek yazıyorum. İzmir gibisi yok biliyosun; Ankara da neymiş :))))))

Adsız dedi ki...

Süper bir blog oluyor bu... Bayıldıımmm...

Depresif Ayu dedi ki...

Yiğitçim çok teşekkür ederim. Bayılmana bayıldımm :))))